Büyük Türk Edebiyatı Tarihi

Başlangıçtan Bugüne Kadar

Türk Edebiyatının Tarihi, Tahlili ve Tenkidi

Şair, oyun yazarı ve edebiyat araştırmacısı Vasfi Mahir Kocatürk’ün “Büyük Türk Edebiyatı Tarihi” adlı yapıtı tam 45 yıl sonra tıpkıbasım olarak yenilenen baskısıyla İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınevi’nden çıktı.

Kocatürk, Orta Asya’dan günümüze kadar edebiyatımızı ele aldığı bu kitabında Türk edebiyatını 14. yüzyıla kadar Orta Asya ve Anadolu şeklinde coğrafyaya göre irdelemiştir. Bu tarihten sonra ise yüzyıllara göre sınıflandırdığı bölümlerde tür ve eser merkezli olarak ilerler. Tanzimat’tan günümüze kadar gelen eserleri ve yazar/şairleri ise Tanzimat, Edebiyat-ı Cedide, Fecr-i Ati, Milli Edebiyat (Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı) başlıkları altında tiyatro, şiir, roman ve hikâye türlerine göre ayırır.

“Usul bakımından edebiyat tarihinin tasvirsiz, tahlilsiz, tenkitsiz olamayacağı kanaatindeyim” diyen Kocatürk, bu çalışmasında edebiyatımızın sözlü ve yazılı eserleri ile yazar ve şairleri hakkında bilgiler vermenin çok ötesine geçer. Yazarların biyografik bilgilerine dipnotlarda yer verirken çalışmasının asıl metnini ise yapıtları titizlikle ve ayrıntıyla irdelediği değerlendirmelerine ayırır. Ele aldığı yapıtın konusunun kısa bir özetiyle birlikte metinden örnekler sunar. Sözünü ettiği yapıtı döneminin diğer yapıtlarıyla karşılaştırır; hem eserin kendisinin hem de yazarının dönem içindeki yeri hakkında yorumlar yapar. Bu yönüyle edebiyat tarihimiz hakkında yazılmış diğer kitaplardan ayrılır. Onun bu son derece kapsayıcı kitabı; sadece kronolojik bir edebiyat tarihi metni değil, bir edebiyat tarihi incelemesidir.

İlk basımı Vasfi Mahir Kocatürk’ün vefatından 3 yıl sonra, 1964’te yapılan Büyük Türk Edebiyatı Tarihi’nin 2. ve 3. baskıları da yazarın oğlu Prof. Dr. Utkan Kocatürk tarafından yapılmıştır. İstanbul Kültür Üniversitesi tarafından tıpkıbasım olarak yenilenen bu basımında kitabın 1970’teki 2. basımı temel alınmıştır.