İÖ 753’te İtalya’da kurulmuş olan Roma devleti, zamanla Avrupa’dan Asya ve Afrika kıtalarına kadar ulaşan büyük bir Akdeniz imparatorluğuna dönüşmüştür. Akdeniz’i çevreleyen ülkelerin sahip oldukları 2500 yıllık tecrübe mezcedilerek, Roma İmparatorluğu varlığı değişen ve dönüşen yüzüyle Doğu Roma ismiyle devam ettirilmiştir. İmparator Theodosius’un 395’te imparatorluğu iki oğlu arasında paylaştırmasıyla Batı Roma ve Doğu Roma olarak ikiye ayrılmıştır. İkiye ayrılıştan sonra 1000 yıldan fazla bir süre ayakta kalan Doğu Roma İmparatorluğu varlığını pek çok bakımdan Roma’nın müesseselerine ve tarihine borçludur.

Roma, 375 ve müteakip yıllarda, maruz kaldığı Kavimler Göçü’yle ırk, din, dil ve kültür karışımları yaşayarak kendine has kültürel ve siyasî yapısını oluşturmuştur. Doğu Roma’nın gelişim ve değişim sürecinde ırkî, dinî, lisanî ve kültürel farklılaşma yaşanmıştır. Göçlerden sonra, Hıristiyanlaşan German, Vandal, Süev, Got, Frank ve Slav gibi milletlerin tarihi olarak anlatılan Roma ve Doğu Roma tarihi, esasen Roma’nın hâkim olduğu ülkelerde yerleşen Hun Türklerinin ve yüzlerce yıl akın eden diğer Türk boylarının da tarihidir.