Şerif Mardin bu kitabında, Türkler arasında modern siyasi fikirlerin öncülerini, Türk toplumunun dokusundaki değişmeleri, geleneksel Osmanlı dünya görüşünün modern Batılı görünümle ne kadar bütünleşebildiğini inceliyor; Osmanlı İmparatorluğu'nda modern aydın hareketinin önce İttifak-ı Hamiyyet adıyla bilinen gizli örgüt aracılığıyla, sonra Jön Türk bayrağı altında oluşmasını anlatıyor. Mardin'e göre, Yeni Osmanlıların İslâmî kavramlarla aydınlanmacıların düşünceleri arasında senteze ulaşmalarını zorlaştıran, aydınlanma ideolojisindeki seküler unsurdan çok, dönemin siyasî gelişmeleridir.