Büyük İskender’in Asya’yı fethinden sonra, Yunanlılar arasında hızla yayılan Doğu’nun gizem tapımları, bireysel inanç özlemi çeken Romalılar’ı da etkisi altına almakta gecikmemiştir. Anadolu’dan gelen Phrygia kaynaklı Cybele Gizemleri, Trakya kaynaklı Orpheuscu öğretilerle örülü Bacchus Gizemleri, Yunan’ın Ceres ve kızı Persephone’yle ilgili Eleusis Gizemleri, Mısır’dan gelen Isis ve Osiris Gizemleri ve Persler’in tanrısı Mithra ile ilgili olan Mithras Gizemleri Roma’da yayılmaya başlamış ve gün be gün daha fazla taraftar toplamıştır.
Cicero da bu yayılımdan hoşnuttur ve gizem dinlerinin çoğu Romalının din yaşamına yeni bir soluk getirdiğine inanmaktadır. (Leg. 2. 14. 36): “Atina’nın getirip insan yaşamına kattığı birçok mükemmel ve gerçekten kutsal kurum arasında, hiçbiri şu gizem dinleri kadar iyi olmamıştır. Bunlar sayesinde, ilkel ve yabanıl yaşam tarzımızı terkettik... gerçek anlamda yaşamın başlangıcını onlardan öğrendik ve sadece mutlu yaşamak için değil, daha iyi bir umutla ölmek için de güç kazandık.“
Çiğdem Dürüşken’in bu değerli çalışması Antikçağ’da Yaşamın ve Ölümün Bilinmezliklerine doğru bizi Gizemli bir yolculuğa çıkarmaktadır.