“Osmanlı çalışmalarını yeni bir düzeye taşıyan çığır açıcı bir kitap. Chris Gratien’in Çukurova bölgesinin nasıl iskân edildiğine dair canlı anlatımı, devlet, kapitalizm ve çevresel etmenlerle ilgili büyük soruları ele alırken, sonuçların ceremesini çeken bireyleri de gözden kaçırmıyor.”
Reşat Kasaba, Bir Konargöçer İmparatorluk: Osmanlıda Göçebeler Göçmenler ve Sığınmacılar kitabının yazarı
Bu kitap, tarihin büyük anlatılarında sessiz kalan bir coğrafyanın sesini duyuruyor. Çukurova'nın bereketli toprakları, yalnızca pamuk tarlarıyla değil; sürgün yollarından geçmiş bedenler, yeni bir başlangıç umuduyla dolup taşan köyler ve mücadeleyle şekillenen gündelik hayatlarla da örülüdür. Chris Gratien, 19. yüzyılın sonundan Cumhuriyet’in erken dönemine uzanan bu çalkantılı zaman diliminde, göç, iskân ve hayatta kalma pratikleri üzerinden kırsal çevrenin nasıl dönüştüğünü titizlikle inceliyor.
Sadece bir bölgenin değil, aynı zamanda bir dönemin ruhunu yakalayan bu çalışma; mültecilerin, tehcire uğrayanların, mevsimlik işçilerin ve göçebelerin hikâyeleri aracılığıyla, modern devletin ve kapitalist ekonomilerin kırsal yaşama etkisini gözler önüne seriyor. Osmanlıca ve Ermenice arşiv belgelerinden faydalanarak Osmanlı’nın son yüzyılında sıradan insanların doğayla, hastalıkla, emekle ve boş zamanla kurduğu ilişki; hem tarihe hem bugüne ayna tutuyor.