Prof. Mehmed Ali Ayni’nin kaleme aldığı bu kapsamlı eser, Hacı Bayram Veli’nin ilham verici düşüncelerinden yola çıkarak bireyden topluma, eğitimden ahlaka, iradeden karaktere uzanan derin bir fikir yolculuğu sunuyor. Kitap, yalnızca bir biyografi değil; aynı zamanda eğitimin toplumsal kalkınmadaki yeri, bireyin ahlaki gelişimi, özgürlük ve sorumluluk gibi temel kavramlar üzerinde yoğunlaşan felsefi bir incelemedir. Avrupa ile İslam dünyası arasındaki eğitim farklarını incelerken, Batı’nın bilimdeki ilerleyişi ile Doğu’nun kültürel zenginliği arasındaki dengeyi sorgular.
Çocuk ve genç eğitimi, kadınların toplumsal rolü, bireysel irade ve ahlaki değerlerin gelişimi gibi konular titizlikle ele alınmıştır. Eserde, eğitim yalnızca bir bilgi aktarımı değil, aynı zamanda insanı insan yapan manevi bir yolculuk olarak görülür. Materyalist filozoflara kısaca değinilse de, eserin ruhu kalp, duygu ve sezgi temellidir. Okuyucuyu düşünmeye ve sorgulamaya sevk eden bu eser, geçmişten bugüne eğitim anlayışımıza ışık tutuyor. Hacı Bayram Veli’nin manevi mirası, çağdaş bir eğitim vizyonuyla buluşuyor.