Arminius Vambery’nin İslam’ın 19. Yüzyılda Kültürel Tarihine Dair Bir İnceleme adlı eseri, 19. yüzyıl İslam dünyasını Batı ile karşı karşıya getiren kültürel, siyasi ve toplumsal dönüşümleri kapsamlı bir şekilde ele alıyor. Yazar, uzun yıllara yayılan seyahatleri ve birebir gözlemleriyle, Asya'daki Müslüman toplumların değişim sürecini, Batı medeniyetinin etkilerini ve bu etkileşimlerin doğurduğu sancıları derinlemesine analiz ediyor. Osmanlı İmparatorluğu'ndan Orta Asya'ya uzanan geniş bir coğrafyada, İslam halklarının sosyal yapıları, eğitim sistemleri, sanayi ve ticaret faaliyetleri, dinî inanışları ve devlet yönetimleri üzerinde duruluyor. Gelenek ile modernleşme arasındaki çatışmalar, Avrupa büyük güçleri ile Müslüman devletler arasındaki ilişkiler ve İslam dünyasının geleceği üzerine kritik sorular soruluyor.
Vambery, tarafsız bir gözlemci olarak, İslam medeniyetinin gerileme mi yoksa yeniden doğuş mu yaşayacağını sorgularken, Doğu ve Batı arasındaki etkileşimi derinlemesine inceliyor. Döneminin toplumsal ve siyasi gerçeklerini ustalıkla aktaran bu e ser, tarih ve kültür meraklıları için eşsiz bir kaynak niteliğinde.