Hazırlayan: Halil Çeçen
Büyük mutasavvıf Niyazî-i Mısrî birçok tasavvufî ve tarihî meseleyi yazdığı Hatıralar’a, tahminen Rodos’a nefyinden (1083/1673) sonra başlayıp çoğunu Limni’ye birinci sürülüşünde yazmıştır. Hatıralar’ın 1693’te ölümünden bir yıl önce –ikinci sürgün sırasında– da yanında olduğu yazılarından anlaşılıyor. Bu bakımdan bazı şiir ve yazılarının altındaki tarih kayıtları konuya açıklık getiriyor. Hatta bu bazen o dereceye varıyor ki gün gün ne yaptığını, neler düşündüğünü, neler yaşayıp yazdığını bile takip eder duruma geliyoruz.
Hatıralar’da sürgün hayatının sıkıntıları, acıları, psikolojik çöküntüsü şairin kendi ağzından aktarılmıştır. Hatıralar’da, biri mükerrer, biri de kendi el yazısıyla olmayan 22 şiiri de vardır. Bu şiirlerin çoğunun ne zaman, hangi tarihte yazıldığı hatta bazen ne gibi psikolojik bir duygu ve hâlin etkisinde yazıldığı bile belirtilir.
Hatıralar’da Limni’nin idari ve sosyal yapısı hakkında parçalar halinde bilgilere de rastlamaktayız. Dizdarı, kale muhafızı, voyvodası, zimmi tebaası, hâkimi, debbağı, kâtibi, emiri, azab ağası, bekçisi bir vesileyle anılır ve çoğu zaman şikâyet edilir.